Margate, Kent.
Een badstad met vergane glorie in Engeland.

Waar ooit waarschijnlijk mooie herenhuizen en prachtige façades het zicht bepaalden op de lange dijk is het er nu een droevige bedoening geworden. Vervallen gebouwen en veelal zijn ze bevolkt door lunaparken en gokpaleizen. Maar toch is Margate nog populair. En iets wat Margate nog zo interessant maakt voor velen is Dreamland. Dit park aan de kust is een oud pretpark waar vele Britten plezier beleefd hebben en waar velen met nostalgie aan terugdenken. Ik bezocht Dreamland in juni 2002. Naar onze termen was het nauwelijks een pretpark te noemen. Een lap asfalt met daarop wat attracties. Dreamland was een schaduw geworden van zichzelf. Maar toch was er nog iets wat meteen de aandacht trok in dat parkje. Een houten achtbaan, vrij groot en uitgestrekt, in het midden van het park :

The Scenic Railway Als je even stilstaat en goed luistert dan hoor je het allemaal weer… de geluiden, de geuren, het zicht van een houten baan die velen plezier geeft. We zijn weer terug in de roaring twenties. In 1920 werd de Scenic Railway gebouwd. Het was een tijd waar er in de USA maar zeker ook in the UK veel houten achtbanen gebouwd werden. Switchbacks maar ook en vooral Scenic Railways. Op het eerste zicht lijkt een Scenic Railway maar een saaie baan, maar niets is minder waar. De banen waren vroeger ontworpen om thrill te geven maar ook ontspanning. De passagiers moesten ook de kans hebben om eens rond te kijken. Daarom hadden deze banen vaak trage stukken, vaak bochten, die de passagiers een kans op uitzicht gaven. Bij sommige banen werd zelfs scenery aangebracht. Maar wat de Scenic Railway zo interessant maakt is dat hij ten eerste geen upstop wielen had. Dus geen wieltjes die de trein op de baan moeten houden. Om die reden reed de Scenic Railway ook altijd in een soort van goot. Ten tweede had de Scenic Railway niet echt een ketting. De trein werd met een kabel omhoog getrokken langs een lifthill. Ten derde, de Scenic Railway had geen remmen; meer precies, geen vaste remmen op het parcours. Op de trein zelf zat een rem en bij elk ritje moest er een brakeman meerijden. Deze was dus eigenlijk de operator van de ride. Het remmen was een hele kunst. Immers, remde de brakeman te flauw dan ging te trein te hard over hills en door bochten; remde de brakeman te hard, dan haalde je bepaalde hills niet. Met een goeie brakeman die dus juist wist waar en wanneer net genoeg te remmen, kon je dus wel een “straffere” rit hebben dan de baan op het eerste zicht doet vermoeden.

Maar nu in 2002 is er van die roaring twenties niet veel meer te merken. De houten banen zijn overal in verval geraakt en velen werden afgebroken; sommigen brandden af. De Scenic Railway in Dreamland is een van de weinige Scenics die nu nog rijden. In the UK, waar er in de hoogdagen zeker 38 Scenics waren, zijn er nu nog maar 2. Ook in Great Yarmouth Pleasure Beach rijdt er nog eentje. Verder in Europa kan je bijvoorbeeld nog Scenic Railways vinden in Scandinavië. The Scenic Railway in Dreamland echter is de tweede oudste nog werkende achtbaan ter wereld. En mee om die reden werd de ride einde 2002 beschermd als monument. Nick Laister, een voorvechter voor het behoud van het Britse erfgoed wat betreft amusements-industrie heeft geijverd voor het beschermen van de Scenic. De Scenic was toen de enige attractie in gans de UK die als monument beschermd is. Einde 2003 werd, ook door toedoen van Laister, de Aerial Glider beschermd in het park Shipley Glen Pleasure Grounds. Deze attractie is nu de oudste nog bestaande ride in het UK. Maar de zaken zien er voor de Scenic niet zo rooskleurig uit als je zou denken. Laten we weer even teruggaan in de tijd. Jaren geleden kwam Dreamland in handen van BemBom. Deze persoon baatte Dreamland uit zoals het hoorde. Veel rides, goeie sfeer en met een hart voor de zaak. Dreamland was geliefd en populair tot ver buiten Margate. Later kwam Dreamland echter in handen van Jimmy Godden, die ook eigenaar was geworden van Rotunda Amusement Park. En het is met Godden dat de ellende begon. Het park begon erop achteruit te gaan. En in die verkommerde toestand trof ik het park aan in 2002. Lelijk, vuil en niet het minste beetje sfeer. Maar de Scenic stond er nog en reed nog steeds. En het was een geweldige ritervaring! In de loop van 2002 kwam het slechte nieuws dat Godden absoluut niet geïnteresseerd was in het runnen van een pretpark. Hij wilde de ganse boel verkopen om er appartementen en een shoppingcenter te laten bouwen. En hij had net dezelfde plannen met Rotunda in Folkstone, niet zo ver van Dreamland. Van Rotunda is intussen niet veel meer overgebleven. Een deel van het park is gesloopt en de Reverchon coaster die er stond is verdwenen. De Runaway coaster staat er nog maar werkt niet meer. Er is nog enkel een klein stukje park overgebleven met een kleine L&T kiddie coaster. Dat alles heeft nu de naam Funland Park gekregen.

Maar terug nu naar Dreamland. Godden wil van de coaster af. En liefst zo snel mogelijk. Godden voerde belangrijke onderhandelingen met projectontwikkelaars en het park “stond in de weg”. Aanvankelijk was gesteld dat het park einde 2002 zijn deuren zou sluiten. Uiteindelijk ging het park in 2003 toch nog open doch uitgebaat door een soort van gerant. De Schwarzkopf Silverarrow die er stond was echter al verwijderd.  Maar 2003 zou een cruciaal jaar worden. Fanclubs zoals de European Coaster Club (ECC) waren verontwaardigd dat Godden pas zo laat de geplande sluiting had aangekondigd. Ze werden voor een voldongen feit gesteld. Maar nu het park in 2003 nog zou openblijven gaf dat weer meer kansen op het redden van het park en op het redden van de Scenic in het bijzonder. Nick Laister, die ervoor zorgde dat de Scenic beschermd werd, ging in de frontlinie staan om de Scenic te redden. De coaster was nu wel “beschermd” maar dat betekende niet dat hij absoluut tegen sloopwerken beschermd was. In Rotunda stond ook een oude “dome” die beschermd was maar dewelke Godden schaamteloos tegen de grond liet gooien. De bescherming zorgt er enkel voor dat “al het mogelijke voor de bescherming ervan gedaan moet worden”. Als niemand echter de prijs wil betalen die Godden van de projectontwikkelaars krijgt is het vrij logisch wat Godden wil doen. Laister startte een kruistocht om de scenic te behouden en op zijn website http://www.joylandbooks.co.uk/scenicrailway/index.htm kan je nog steeds alle mogelijke steun betuigen. Zijn vereniging Save Dreamland werd opgericht. De ECC hield vorig jaar september een benefiet-actie om geld in te zamelen voor de redding van de coaster. Bij dit evenement diende iedereen in jaren 20-klederdracht te komen en werden er ritjes gereden zoals dat in de twenties het geval was en dit voor 200 minuten aan een stuk. Voor foto’s en info over deze Dreamland Charity Marathon, klik hier http://www.coasterclub.org/photos/trp-dreamland-03/index.shtml. Alle acties en inspanningen leken populair en succesvol. Maar toch hing er nog onheil over Dreamland. Godden en de projectontwikkelaars wilden immers verder; en wat zij wilden was niet het uitbaten van een pretpark. Ook gebeurden er rare feiten. Tot tweemaal toe brak er in Dreamland brand uit, niet zo ver van de Scenic. Telkenmale kon de brand tijdig worden geblust zonder dat de Scenic schade leed. Andere rides, zoals de Waltzer gingen teloor. En om het helemaal erg te maken werd er uit de kas van de Dreamland Charity Marathon een grote som geld gestolen; minstens 1.000 £. Het leek er dus slecht uit te zien voor Dreamland en voor de Scenic in het bijzonder. Maar onlangs leek het tij (enigszins) te keren. Mr. Kiddell, een oud-gemeenteraadslid en schatbewaarder van de Scenic Railway Trust, de financiele tak van Nick Laisters vereniging, werd officieel in beschuldiging gesteld van diefstal van het geld uit de trust. Maar wat belangrijker is, de Thanet Council (het bestuursorgaan bevoegd voor Margate) is bezig een onderzoek te voeren naar wat er het beste met Dreamland en de Scenic kan gebeuren. En daarin kan iedereen meehelpen!! Op deze link http://www.thanet.gov.uk/cgi-bin/buildpage.pl?mysql=345 kan iedereen een vragenlijst invullen met daarop zijn mening over wat er het beste met de Scenic kan gebeuren. Er worden drie opties geboden : behouden, verhuizen of afbreken.  Laister heeft na navraag met de brakemen van de baan alvast kunnen besluiten dat de Scenic verplaatsen fataal zou zijn voor de baan. En aangezien afbreken helemaal uit den boze is… Deze vragenlijst is een belangrijk iets want als de Thanet Council geen bouwvergunning geeft kunnen Godden en zijn projectontwikkelaars natuurlijk niets ondernemen. Hopelijk heeft dit grote respons en een positief antwoord van de Thanet Council tot gevolg. Zo kan een goeie coaster en een stuk geschiedenis behouden blijven. Want wat belangrijk is om te begrijpen waar we staan is om te begrijpen vanwaar we komen.

Save the Scenic! (and Dreamland)

Voor wie meer info wil

Alle info over Nick Laister en zijn Save Dreamland Campaign vind je hier http://www.joylandbooks.co.uk/scenicrailway/index.htm
Niet alleen vind je hier het dossier waarmee Laister de Dreamland zijn beschermde status mee heeft bezorgd maar ook alle links naar niewsartikels over de gebeurtenissen omtrent Dreamland en de Scenic.

Op de site kan je ook boeken bestellen over Dreamland en over oude pretparken



Tekst en foto's: Rik Engelen