We schrijven een zonnige, uiterst zachte 11 november 2014 wanneer we voor het eerst ondernemer Jean Gelissen, ondermeer stichter van pretpark Toverland, ontmoeten in zijn gezellig kantoor te Maaseik. Tijdens een boeiend gesprek vernemen we meer over de evolutie van zijn plannen om in Nederlands Limburg een nieuw themapark uit de grond te stampen. Na de historiek gaan we dieper in op de inhoud van de actuele plannen. Tevens overlopen we met welke hindernissen het project te kampen krijgt.

Aangezien bepaalde informatie nog niet vrijgegeven mag worden, wordt besloten het artikel te schrijven, maar  opzij te houden totdat deze informatie wel naar buiten toe gedeeld mag worden. Begin 2015 is het dan zover en kunnen we het artikel aanvullen en bijwerken waar nodig. We schrijven nu dus 23 januari 2015, de dag waarop Pretparken.be samen met Dagblad De Limburger in primeur nieuwe concept arts mag tonen die betrekking hebben op een belangrijk deel van het project!

Historiek: Van 7 parken in Noord-Limburg naar 1 park in Zuid-Limburg

In het najaar van 2010 verschijnt in de pers een bericht dat de harten van alle pretparkfans sneller doet slaan. Niemand minder dan de stichter van Toverland, Jean Gelissen, die bekend staat omwille van zijn durf en daadkracht als succesvol ondernemer, kondigt aan dat hij plannen heeft om een nieuw pretpark te bouwen – Grand Canyon Park – in Brunssum. Het park moet het eerste worden in een rij van 7 in de Euregio die samen met zusterpark Toverland een cluster moeten vormen zoals deze in Orlando. Een website komt online, de eerste concept arts komen naar buiten en gedurende een tijdje wordt er volop over het project gesproken op allerlei fora.

Echter, na een tijdje wordt het een beetje stil rond het project, want er komt geen nieuws meer naar buiten. Sommige media vergeten dan ook het oorspronkelijke opzet en verwijzen op latere tijdstippen enkel naar de plannen van Grand Canyon Park. Zo schrijft een dagblad in de zomer van 2013 dat de plannen omtrent het nieuw te bouwen park veel grootser worden dan oorspronkelijk gepland. Het park zal niet enkel opgebouwd worden rond de Grand Canyon, maar rond 7 wereldwonderen. De nieuwe plannen verschillen effectief van de oorspronkelijke, maar het is niet correct dat er aanvankelijk enkel maar sprake was van Grand Canyon Park.

PP.be: Jean, kan jij ons vertellen welke de oorspronkelijke plannen waren?
Jean: Aanvankelijk was het de bedoeling om in Noord-Limburg een aantal parken te bouwen, eenzijdig gethematiseerd waar telkens een wereldnatuurwonder tot leven zou komen. Dat was mijn ideaalbeeld, want ik zag in Orlando de kracht van het clusteren, de kracht van een buurt die daar volledig op is ingericht, waar niks met de leisure industrie conflicteert. In Europa kennen we dit niet, want liggen de parken te ver van mekaar om te profiteren van clusterkracht. Mijn droom was dus om 7 thematische parken te bouwen rond telkens een natuurwonder, want in elk wonder zit zoveel cultuur en natuur waarmee je kan werken. Ik zag dit in Disney’s Animal Kingdom waar met Expedition Everest de thematiek zo sterk en gedetailleerd uitgewerkt is, dat je je werkelijk voelt alsof je je ter plekke bevindt en het niet kitscherig overkomt. Bovendien zijn veel mensen niet in de positie om deze natuurwonderen zelf te bezoeken en dus wilde ik ze naar Europa brengen en dit op een natuurgetrouwe wijze.

PP.be: Maar deze plannen waren onrealistisch?
Jean: Inderdaad, door allerlei omgevingsfactoren kon zulk project in die regio niet landen. Ook het kostenplaatje speelde een rol, want dat idee was nog voor de crisis ontstaan en hield een investering van miljarden euro’s in. Het werd dus snel duidelijk dat dit echt te hoog gegrepen was en we dit idee moesten loslaten. Bovendien had ik een studie laten uitvoeren door Leisure Development Partners in Londen en enerzijds bevestigden zij dat de kracht van clustering zou kunnen werken en een world wide catchment area tot stand zou kunnen gebracht worden, maar anderzijds stelden ze dat het in de huidige financiële situatie quasi onmogelijk zou zijn iets van dergelijke omvang gefinancierd te krijgen, alsook raadden ze af om te werken met eenzijdig gethematiseerde parken. Hun ervaring was dat er tot nog toe geen enkel eenzijdig gethematiseerd park succesvol was gebleken. Hun advies was duidelijk: als je iets wil doen, bouw dan één park waar je door diverse gebieden kan lopen en laat dan een aantal natuurwonderen landen in één groot park.

PP.be: En toen zijn zowel de locatie als de plannen gewijzigd?
Jean: Dat klopt. Noord-Limburg was sowieso geen optie meer, maar toen kreeg ik een telefoontje van een wethouder, met de vraag of ik dit project niet kon laten landen in Zuid-Limburg. De wethouder leefde nog met die 7 plekken, maar zoals aangehaald was ik al overtuigd dat het niet meer dit zou worden. We zijn nog wel naar verschillende plekken gaan kijken, maar ook de wethouder geraakte snel overtuigd van het idee van één groot park en bracht de Oostflank in Brunssum aan. Ik heb dan de voorwaarde gesteld dat de verschillende overheden mee de schouders zouden zetten hieronder, want alleen kon ik dit niet realiseren en wou ik er dus ook niet aan beginnen. Hierop kwam bevestiging en heb ik voor mezelf besloten om ermee door te gaan. Ik ging het project wel anders benaderen. We bouwen een totempaalproject vergelijkbaar met een Efteling of Phantasialand, met een eigen thematiek, hele mooie attracties, in Brunssum en gaan toch zo een aantrekkingskracht voor de regio realiseren, waar bedrijven en steden zoals Heerlen, Maastricht, Luik en Aken zich kunnen aan liëren, mee kunnen van profiteren en waarmee we ook gaan samenwerken. Leisure op een hoger niveau, zeg maar, met ook samenwerking met Toverland, met een Bobbejaanland, etc., want ik denk dat als je samenwerkt en kennis met elkaar deelt, joint promotions met mekaar maakt, hebben we het allemaal beter, gaan mensen hier naartoe komen, ze gaan hier verblijven en besteden.

Actuele stand van zaken: Concept Nature Wonder World V2.0

In het voorjaar van 2014 werd een interessante video op YouTube geplaatst waaruit bleek dat het project nog steeds springlevend was, zij het in een andere vorm. Prachtige concept arts werden getoond en maakten duidelijk wat de nieuwe visie op Nature Wonder World was. Tijdens ons gesprek haalt Jean een groot boek tevoorschijn, waarin alle concept arts incl. meer info vervat zijn en overloopt hij wat er momenteel voorzien is.

PP.be: Vanuit het idee van een totempaalproject zijn jullie eigenlijk min of meer opnieuw van 0 gestart?
Jean: De bestaande plannen werden helemaal omgevormd en alle beoogde wereldnatuurwonderen kregen een plaats in een nieuw ontwerp. Er kwam opnieuw een studie om de nieuwe plannen te evalueren en hieruit bleek dat deze haalbaar zijn, maar ook dat deze nog altijd een aanzienlijke financiering met zich meebrengen. Het gaat immers om een park waarmee we van bij de start 2,2 miljoen bezoekers willen aantrekken, waarvan 70% buitenlandse gasten. Om het project te realiseren is er 4300 manjaren werk. Dit alles zorgt voor een stevige economische impuls, maar het kost wel €530 miljoen om het plan te realiseren. Daar heb je toch wel bedrijven en overheden voor nodig die in je geloven, want dat geld moet op tafel komen en alle andere randvoorwaarden moeten worden ingevuld. En dat is het traject waar ik nu inzit. Krijg ik alles opgehaald en ingevuld, en krijg ik iedereen enthousiast? Kan iedereen erin geloven dat dit park waar degelijk onderzoek is naar gegaan ook daadwerkelijk gaat lukken? En dat is niet makkelijk.

PP.be: Hoe willen jullie van bij de start zoveel bezoekers aantrekken en hoe groot zal het park zijn om zulke aantallen te kunnen verwerken?
Jean: In z’n totaliteit gaat het om een oppervlakte van 80 à 90 hectare (themapark, verblijfsarea en parking) en het is de bedoeling dat het park er in één keer komt. Het zal dus, in tegenstelling tot Toverland, niet organisch groeien om effectief die attractiepool te worden waarmee we bezoekers van verder voor een langere verblijfsduur naar de regio willen lokken. Anders beconcurreer ik m’n eigen bedrijf en andere bestaande leisurevoorzieningen in Parkstad, en is het park het zoveelste park dat er niet bovenuit steekt. Het gaat om een visionair, strategisch idee om de totale Limburgse leisuremarkt, waarin jaarlijks een omzet t.w.v. €3,5 miljard omgaat, te versterken. Toverland zal op zijn beurt ook verder groeien, er is genoeg ruimte beschikbaar, en kan hier mee van profiteren, door het aanbieden van combitickets. Voorts zal het park zo gebouwd worden dat het net zoals EuropaPark zo goed als jaarrond open kan blijven, met dus genoeg overdekte en geconditioneerde zones en attracties. De plannen omvatten ook eigen verblijfsaccommodatie, maar deze zal wel organisch groeien.

Scoop: Deze informatie en concept arts waren tijdens het interview nog confidentieel en vormden dus de reden van het uitstel van publicatie. Pretparken.be stelt deze informatie en concept arts nu in primeur voor!

PP.be: Kan u over de verblijfsaccommodatie meer toelichting geven, want hiervan hebben we nog geen concept arts gezien?
Jean: Nabij het park komt een zone “Limburg Plaza”. Hier zullen allerlei gebouwen komen uit de regio, dus mogelijks ook uit de Belgische en Duitse nabijgelegen regio’s, met centraal een groots overdekt plein waar bijvoorbeeld concerten gegeven kunnen worden. We gaan kijken wie er een markant gebouw wil plaatsen en zo de bezoekers tonen wat er nog interessant is om te bezoeken in de regio. De concept art toont bijvoorbeeld gebouwen uit Heerlen, Valkenburg en Roermond, het VVV-kantoor en de Mergelgrotten. Deze gebouwen zullen allemaal verblijfsaccommodatie herbergen en deze zullen wel op organische wijze doorheen de jaren toegevoegd worden. Starten doen we in de voorlopige plannen met één 3,5-sterrenhotel (200 kamers) en één 4-sterrenhotel (125 kamers), goed voor ongeveer een 1000-tal bedden. Uit de verdere doorontwikkeling van de plannen moet straks blijken hoeveel bedden er bij de opening minimaal moeten zijn. Hiervoor doen we opnieuw beroep op adviesbureau Leisure Development Partners. Het kan zijn dat dan blijkt dat het aantal kamers nog moet worden opgetrokken of dat er meteen een derde hotel gebouwd moet worden.

PP.be: Nog even terugkomen op het feit dat het park in één keer wordt gebouwd. Wil dit dan zeggen dat er nadien geen nieuwe attracties meer toegevoegd worden?
Jean: Nee hoor, er is in de plannen €250 miljoen voorzien voor vervanging – en uitbreidingsinvesteringen in de eerste 10-15 jaar na opening. Maar het park moet gewoon van in het begin een voldoende grote schaal hebben om het beoogde effect te realiseren.

PP.be: We zien in het boek al tal van concrete attracties verschijnen. Kan u voor onze lezers even een korte bloemlezing geven?
Jean: Sommige zaken vallen goed op in de concept arts. Zo is er een Vekoma Tilt Coaster te zien, een Mine Train, een Inverted Coaster, een houten achtbaan, een Rapid River, een Super Splash, etc. Maar we voorzien momenteel ook rides zoals een Soarin’ over de Grand Canyon, een dark tow boat ride zoals Fata Morgana, een dark thrill ride genre Revenge of the Mummy, een Jeep Safari, etc. Echter, er zal meer te beleven zijn dan de klassieke attracties. Er worden verschillende Canyon hikes (wandeltrajecten) en Mountain hikes (klimtrajecten) voorzien van een verschillende moeilijkheidsgraad (licht tot zwaar), de Hooverdam zal een infotainment center worden met duurzame energie als leidraad, er komen ook glijbanen en wellnessbaden op bepaalde plaatsen.

PP.be: Het park zal ten vroegste in 2019 opgeleverd worden. Op die termijn kan er nog veel veranderen qua technologie, attractieaanbod en de interesse van parkbezoekers. Kan de invulling nog grotendeels wijzigen? Zijn er eigenlijk al fabrikanten gecontacteerd of contracten afgesloten?
Jean: Momenteel zijn er nog geen contracten afgesloten of fabrikanten gecontacteerd. Dit zal pas gebeuren in de engineering fase, die ook €40 à €50 miljoen zal kosten en waarin ingenieurs alles concreet zullen uitwerken, bestekken opmaken en offertes opvragen bij fabrikanten. Uiteraard volgen wij de evoluties op de voet, wij hebben alleszins de ambitie om enkele grote innovaties te kunnen aanbieden in Europa. In die zin mogen de fans zich zeker nog niet te veel vastpinnen op alle aangehaalde attracties. In principe kan alles nog veranderen. Maar natuurlijk zijn er bepaalde typen attracties die sowieso in het aanbod zullen zitten om een goede mix samen te stellen. De tilt coaster van Vekoma is wel vrij zeker, maar deze zal niet het bestaande type zijn. Als die er komt, zal die moeten voldoen aan de huidige technologie en opnieuw ontwikkeld worden.

PP.be: Met de Hooverdam als infotainment center haalt u ook het aspect duurzaamheid aan. Wat willen jullie juist bereiken?
Jean: Het consortium van private partijen waarvan naast de Gelissen Group, ook Cofely/GDF Suez en VolkerWessels deel uitmaken, heeft de ambitie om van Nature Wonder World een energieneutraal park te maken. Wij vinden duurzaamheid erg belangrijk en binnen dit kader past het ook perfect omdat het aansluit bij de natuur waarrond het in dit park allemaal draait. Om straks het meest duurzame themapark van Europa te zijn denken de ingenieurs van Cofely nu ook al na over verschillende innovaties.

PP.be: Maar u wil wel een authentiek gevoel creëren en bezoekers de hitte van de Canyon doen voelen. Hoe kunnen jullie dit op een duurzame wijze tot stand brengen?
Jean: In je ontwerp kan je met zulke zaken rekening houden. In Toverland is het Troy-gebied ook zo ingebed dat het daar sneller warmer wordt dan op andere plekken in het park. Je kan dus met het landschap spelen om bepaalde effecten tot stand te brengen. Als het warm is, dan moet het in bepaalde delen van het park nog warmer aanvoelen. En in Limburg als regio is het ookal meestal wat warmer dan elders in het land, wat dan nog versterkt kan worden in het park en daardoor zal de bezoeker die van elders komt ook echt een temperatuursverschil ervaren. Voorts gaat het om de sfeer, de muziek, de horeca, de aankleding die natuurlijk ervoor moet zorgen dat de bezoekers echt de smaak proeven en geur ruiken van het themagebied waarin ze rondlopen.

Hindernissen: Over de beruchte ringweg en financiering

Voor projecten van dergelijke omvang zijn er natuurlijk tal van hindernissen die genomen moeten worden. Na de locatie, gaat het voor dit project in grote mate om zorgen voor een goede ontsluiting van het park middels een ringweg en het financieren van het ganse project, dat dus ruimer is dan enkel het te bouwen park. We gaan hier wat dieper op in en vragen Jean ondermeer ook om toelichting te geven bij de oprichting van Toverland Finance.

PP.be: Van in het begin was het duidelijk dat de aanleg van een buitenring de belangrijkste randvoorwaarde is om Nature Wonder World effectief te realiseren. Wat is de stand van zaken hieromtrent? Want in september 2014 las ik dat er groen licht gegeven werd voor een deel hiervan.
Jean: Het kan nog altijd zijn dat die buitenring niet doorgaat. En als die niet doorgaat en er ook geen andere afdoende ontsluiting kan worden gerealiseerd, gaat het project ook niet door, want met de bezoekersaantallen die we beogen, moet de infrastructuur er gewoon zijn. De buitenring bestaat uit verschillende stukken, waarvan sommige nu al aangelegd worden, maar zolang niet alle stukken groen licht hebben gekregen, blijft dit een bepalende factor.

PP.be: Maar als ze nu al delen aan het aanleggen zijn, is dit toch een positief signaal?
Jean: Meestal komt dat wel in orde, maar de overheid neemt daarmee wel een groot risico.

PP.be: En wat is de planning op dit moment?
Jean: Wij wachten met spanning af. In februari zal de Raad van State een uitspraak doen en dus komt er tegen het einde van het 1e kwartaal van 2015 definitief uitsluitsel.

PP.be: Wat de financiering betreft, u heeft voor Toverland een nieuwe constructie in het leven geroepen, Toverland Finance. De eerste indruk is dan dat de huisbankier niet voldoet en er iets nieuws in het leven moet geroepen worden om nog de nodige financiering rond te krijgen voor de verdere investeringen. Klopt dit? En maakt dit niet duidelijk dat financiering vinden voor een project als Nature Wonder World binnen de huidige economische context in Europa misschien inderdaad onrealistisch is?
Jean: De kapitaalseisen van de banken zijn erg veranderd. Er worden andere kapitaalseisen aan de bedrijven gesteld. En daar kan je in meegaan of je kan daar proactief iets mee doen. Wij vinden dat ons eigen vermogen in Toverland, met meer dan 50%, meer dan genoeg is. Vroeger was de norm 30% eigen vermogen en de rest kon je bancair doen. Nu zijn de kapitaalseisen verzwaard  en kan dit niet meer. Door obligaties uit te geven, proberen wij de bank te faciliteren en de bank werkt daarin mee, zodat ze makkelijker geld binnen de gestelde kapitaalseisen aan ons kunnen verstrekken. Wij hebben een methodiek gevonden van ruwweg 1/3 eigen vermogen, 1/3 bancair vermogen en 1/3 obligatievermogen. Zo zit de bank in een comfortabelere positie om ons toch geld te kunnen blijven uitlenen. Het is eigenlijk inspelen op een nieuwe marktsituatie waarbij binnen een erg kapitaalsintensieve industrie het moeilijker is geworden. Toverland presteert goed, maar wij willen niet in onze groei gefnuikt worden.

PP.be: Toverland Finance is alvast in z’n eerste opdracht, namelijk €4 miljoen inzamelen om de Woudracer te vervangen, geslaagd. Werd het bedrag vlot opgehaald?
Jean: Jazeker, de aanvragen liepen vlot binnen, zo vlot zelfs dat we overtekend waren! De aanvragen werden behandeld en nog vóór Kerst konden we melden dat de operatie geslaagd was.

PP.be: Kunnen we er dan van uitgaan dat de methodiek ook toegepast zal worden om de toekomstige uitbreidingen te financieren?
Jean: Dit is een proefperiode waarin we gaan kijken hoe ons dit bevalt. Maar als alles goed loopt, denk ik inderdaad dat we nog meer obligaties gaan verkopen. Het rendement bedraagt 6% wat veel meer is dan de banken momenteel aanbieden en dat is meteen de kracht van onze obligaties.

PP.be: De eerste ronde dient zoals gezegd om de Woudracer te vervangen. Is Toverland Finance naar aanleiding hiervan opgericht? Want de plannen voor een hotel, de zone rond de vijvers, de uitbreiding van de parking, een buiteninkom staan allemaal gepland voor de eerstvolgende jaren. Was dit dan een onverwachte uitgave die ingepland moest worden?
Jean: Nee, dat staat er los van. Wij hadden dat ook zo bancair kunnen doen, zeker met onze goede resultaten. Je moet geen verandering in het aanvliegen van financiering gaan doen vanuit de situatie dat het moet, want dan krijg je het nooit geregeld. Als wij nu geen goede cijfers kunnen laten zien aan de potentiële obligatiehouders, dan gaan we er geen aantrekken. Bovendien gaat het om een beleidsverandering op de lange termijn.

PP.be: Terug naar Nature Wonder World dan, wat is de stand van zaken voor de financiering hiervan?
Jean: Wij zitten nu in de fase waarin we aan het sonderen zijn, een spannende periode waarin we moeten kijken of we het project financieel rond krijgen, of we de banken meekrijgen, of we overheden voor de andere randvoorwaarden meekrijgen, of we andere externe financiers meekrijgen. Dat is heel spannend, niet gemakkelijk, maar niet onhaalbaar.

PP.be: En wanneer zou deze fase afgerond moeten zijn? Spreken we over maanden, jaren?
Jean: Wel, ik had graag gezien dat deze fase nu al afgerond was, maar dat is niet het geval. Ik hoop dat we eerder over eind 2015 dan over jaren spreken alleszins. Ik werk nu al 8 jaar aan dit project en vaak ga je vooruit, maar vaak moet je ook een hele stap terug zetten en word je teleurgesteld. Dan moet je weer de kracht vinden en het kapitaal, de middelen want hier werken veel mensen aan, het kost veel geld om aan zoiets te werken, dus de risico’s zijn ook enorm. Vaak word je weer teruggeworpen dat beslissingen niet doorkomen of worden gemaakt, dat je ergens kritiek op krijgt, je opnieuw onderzoek moet doen. Is voor zo’n uniek en complex project ook terecht wel, want het kost allemaal heel veel geld, maar anderzijds heb ik wel het idee en het geloof dat zoiets een succes kan zijn, maar breng dit maar eens over. Er gaat heel veel mis, heel veel parken gaan niet goed. Wij doen het met Toverland tegendraads wel goed omdat we bevlogen zijn, goede attractiekeuzes maken, goed personeel hebben, inzetten op kwaliteit. Maar vaak vecht ik tegen bedrijven die het niet zo goed doen, maar dan denk ik van kijk dan naar mijn bedrijf, het gaat toch goed.

PP.be: Jean, wij willen je van harte bedanken voor de gezellige en open babbel. We denken dat we wel in naam van alle pretparkfans mogen zeggen dat we ten zeerste hopen dat jullie slagen in jullie opzet en dat we binnen enkele jaren Nature Wonder World in levende lijve kunnen gaan ontdekken en beleven!
Jean: Graag gedaan en ik hoop het samen met jullie evenzeer.

Pretparken.be dankt ook Jan Smits, Projectmanager ADDVentures, voor het aanleveren van de artist impressions en bjikomende gegevens ter aanvulling van het interview.

Tekst: ©2015 Juan Martínez - Pretparken.be
Foto's: ©2014 Juan Martínez - Pretparken.be, © ADDVentures, © ADDVentures/Imagic, © www.buitenringparkstad.nl, © 2014 - Toverland