De pretparkwereld kent honderden soorten attracties groot en klein. Aan elk type, van een draaimolentje tot een megacoaster, zijn jaren van onderzoek en ontwikkeling voorafgegaan. Attractiebouwers spenderen honderduizenden tot miljoenen euro's in een onzeker stadium; elk idee kan immers eindigen in een succesverkoop, of een flop. In deze artikelreeks nemen we je mee langs alle "first of it's kind"-attracties, en kan je zien welke parken de grote stap gezet hebben. Een prototype staat namelijk voor investeringslef, maar ook voor veel onzekerheden, want 'werkt alles zoals verwacht?'. Vorige week namen we je mee op een tocht door de geschiedenis van het Ieperse pretpark Bellewaerde. Deze keer is het de beurt aan Walibi Belgium in Waver!

1979 - De grootste coaster van Europa - Tornado

Toen Eddy Meeus, de oprichter van Walibi Belgium, zei dat hij een pretpark naar Amerikaans voorbeeld wilde bouwen, nam hij dit zeer letterlijk. Toen het park nog maar enkele seizoenen jong was, bouwde het iets dat de grootste stalen achtbaan van Europa moest worden: Tornado. In plaats van voor een bekende constructeur te kiezen - het Amerikaanse Arrow Dynamics en het Duitse Schwarzkopf waren toen de grootste spelers op de markt - werd er gekozen voor het Nederlandse Vekoma. Buiten het feit dat het hielp bij de bouw van de Europese projecten van Arrow Dynamics, had het bedrijf niet bijzonder veel ervaring in de pretparkbranche toen ze aan hun eerste achtbaan begonnen.  Het hoeft dan ook niet vermeld te worden dat hun eerste grote project, en zeker voor die tijd, zo'n grote achtbaan zou worden.

Wanneer de opening van Tornado bekend gemaakt werd, reageerden andere parken negatief: met de opening van zo'n megacoaster zou het park het verkeerde volk lokken, dachten Efteling en Alton Towers te weten. Toen Tornado daarentegen een succes bleek te zijn bouwden verschillende parken al snel gelijkaardige banen of een kopie, zoals Alton Towers deed. Efteling was echter vastbesloten om Walibi te overtroeven en bouwde Python, een achtbaan die nog een heel pak groter zou zijn dan Tornado, en buiten corkscrews ook verticale loopings zou bezitten.

Hoewel de baan ondertussen heel wat jaartjes weg is (in 2003 werd de baan definitief gesloten en in 2006 verliet hij voorgoed het park, als schroot), kunnen we gerust stellen dat dit project een succes was voor zowel Walibi en Vekoma. Beiden zijn groot geworden dankzij deze legendarische baan, waarvan uiteindelijk acht verschillende exemplaren zijn verkocht. In Europa kan je deze klassieker nog uittesten in het Franse Lunapark. Vandaag de dag vallen deze banen in het niets met het grotere geweld, maar dit type was de start van het succes van de grote stalen banen in Europa!

Sommige bronnen beweren overigens dat de Superwhirbel in Holiday Park, die eerst nog op de kermis stond, de échte eerste coaster van Vekoma was. Vekoma zelf bevestigde echter dat Walibi de eerste Vekoma-achtbaan aller tijden heeft gekocht.

1992 - Van Wavre naar Colorado met de trein - Calamity Mine

1992 was een op zijn zachtst gezegd een bewogen jaar in de Europese pretparkwereld. Het Eurodisneyresort zou namelijk dat jaar zijn deuren openen, en dit zorgde voor een kettingreactie aan investeringen in de rest van Europa. Efteling bouwde bijvoorbeeld Pegasus, in de hoop niet te veel klanten te verliezen aan het park in Parijs, en de vijf grootste Europese parken in die tijd (Alton Towers, Europapark, Parc Asterix, Liseberg en Efteling) stichtten samen de groep "Great European Themeparks", waar ook andere grote parken als Bobbejaanland en Port Aventura zich bij aansloten. Dit alles gebeurde uit angst dat de concurrentie van het Disneypark te groot ging zijn voor de rest van de Europese pretparken, wat echter niet het geval bleek te zijn.

Het is in dat jaar dat Walibi Colorado, zo heette de achtbaan in eerste instantie, opende. Deze achtbaan was de eerste mine train van het Nederlandse Vekoma, dat ook Tornado bouwde. Mine Trains zelf zijn echter geen onbekend type voor de coasterwereld. In de Amerikaanse Disneyparken vind je al tijden een exemplaar, en ook Disney zou er bij opening één van Vekoma hebben, namelijk de bekende Big Thunder Mountain. Walibi hoopte met Colorado Disneyland slim af zijn: de achtbaan in Wavre is volledig in dezelfde stijl als de oudere mijntreinen, met een rit geschikt voor de hele familie, meerdere liftheuvels en een uitgebreid thema. De baan opende slechts enkele weken voor de eveneens door Vekoma ontwikkelde versie in Parijs. Calamity Mine is vandaag - na een retheming naar de figuurtjes van Lucky Luke - nog steeds één van de visueel sterkste achtbanen in de Benelux!

Vekoma werd al snel de populairste bouwer van mijntreinachtbanen en bleef na het faillissement van Arrow, de uitvinder van het type, banen bouwen van het type. In de loop der jaren is deze achtbaansoort een populair type geworden en bijgevolg heeft Calamity Mine kopieën in bijvoorbeeld de V.S., Italië, Zuid-Afrika en China. Ook ontwierp Vekoma reeds veel mijntreinen op maat voor een park zoals de eerder genoemde Big Thunder Mountain: denk maar aan Colorado Adventure in Phantasialand of Mammut in Gardaland (Italië).

2006/7/8 - (g)een hoogvlieger - Vertigo

Tornado, de legendarische loopingachtbaan die Walibi ooit op de kaart zette en waarmee dit artikel begon, sloot na het seizoen van 2002 om drie jaar SBNO (Standing But Not Operating) in het park te staan. Voor het Halloweenevenement konden de gasten weer op het terrein van Tornado, niet om van de achtbaan maar wel om van het spookhuis "Tornalloween" te genieten. Toen kon je de eerste hint voor de vervanger van de legendarische achtbaan al zien: op de lifthill stond een zombie in een skipak.

De fans konden toen echter nog niet raden wat er op de plaats van Tornado ging komen. Groot was dan ook de verbazing toen Vertigo werd aangekondigd, een unieke hangende achtbaan van 55 meter hoog en 722 meter lang. Qua hoogte was dit voor de Benelux een record, en stond de baan bij opening zelfs in de top 10 van Europese achtbanen qua hoogte. De rit was dan weer niet te vergelijken met die van andere achtbanen: een verticale lift bracht het karretje van één rij, met plaats voor 4 personen, tot op de grote hoogte waarna de attractie diepe drops maakte en een rondje over het park deed, tegen een maximumsnelheid van 60 km/u.

Een unieke achtbaanervaring, maar het mooie verhaal duurde niet lang: voor de bouw van dit prestigieuze project werd er gekozen voor Doppelmayr, een bedrijf dat skilften bouwt, maar zich nog nooit eerder aan achtbanen waagde. Al bij de voorziene opening in 2006 was het duidelijk wat voor probleemkindje de nieuwe aanwist was en de baan bleef dan ook het hele jaar dicht. Een jaar later was Vertigo wel een tijdje open, om niet veel later zijn deuren weer te sluiten. Enkele weken na de officiele opening in 2008 sloot de Mountain Glider voorgoed. Vertigo voldeed nooit aan de drie eisen die aan Doppelmayr gesteld werden: een aanvaarbare capaciteit, weinig storingen en een lage onderhoudskost. Na het weinige gebruik was er namelijk al veel slijtage zichtbaar op de baan.

Vertigo werd afgebroken in 2009, wat tot gemengde reacties leidde. Hoewel de rit bij bijna iedereen wel in de smaak viel, vonden veel fans de achtbaan vooral een doorn in het oog, en zagen de baan liever gaan dan komen. Doppelmayr hield het na dit avontuur voor bekeken wat de achtbaanbranche betrof.

2016 - Een nieuw kloppend hart - Pulsar

Na het Vertigo-debacle kwam er een periode waarin Walibi ervoor koos om grote onderhoudswerken uit te voeren. Nieuwe attracties waren geen prioriteit meer en we moesten tot 2014 wachten tot er weer iets nieuws aangekondigd werd. Deze nieuwigheid zou in 2016 openen en wederom een wereldprimeur zijn. Na enkele maanden werd het duidelijk wat voor attractie het zou worden: Een Powersplash van de Duitse fabrikant Mack Rides. Dit type attractie was speciaal voor Walibi ontworpen en kan je dus zeker en vast een prototype noemen.

Op het eerste zicht doen de track en boten denken aan een inmiddels 'klassieke' Mack Supersplash, maar de verschillen zijn voor de oplettende ogen legio: de boten tellen een rij meer, de rit eindigt weliswaar met een splash maar vaart nooit echt over het water, en natuurlijk ontbreekt de lifthill. Het bootje wordt tenslotte tot driemaal toe gelanceerd! De drievoudige launches, de ene steeds steviger dan de vorige, zijn niets unieks. Het concept is eerder gebruikt op banen als Sky Scream (Holiday Park) en RC Racer (Walt Disney Studio's), maar nog nooit op een watercoaster. Zelfs een reguliere watercoaster met launch bestaat nog steeds niet. Een ander speciaal element is de grote draaiende schijf, die toestaat dat er telkens een boot gevuld kan worden terwijl de andere het parcours aflegt. Zeker uniek voor Pulsar is het waterbassin. Omdat het een shuttlecoaster betreft die zijn parcours meerdere malen aflegt, moet het waterniveau in het bassin kunnen stijgen en dalen, wil je het bootje slechts één maal laten splashen. Mack Rides bedacht een ingenieus systeem met sluizen die openen wanneer de boot tegen 100 km/u achteruit komt langsrazen, waardoor het waterniveau in het hele bassin in een kwestie van seconden 30 centimeter kan stijgen. Nadat de boot zijn indrukwekkende splash heeft gemaakt, wordt al het resterende water er snel weer uitgepompt.

Pulsar heeft met zijn draaischijf, drievoudige launch en waterbassin drie érg knappe stukjes techniek en is misschien wel het meest ingenieuze prototype uit een Belgisch pretpark. Op het moment van schrijven lopen er softopeningen bij de nieuwste attractie van Walibi Belgium en zijn er regelmatig enkele storingen en kinderziektes. Enkel de tijd zal ons leren of de specialisten van Mack deze eruit kunnen krijgen en of de attractie een hit gaat worden bij andere parken. 

Voor vragen en/of opmerkingen over dit artikel verwijzen we jullie graag door naar ons forum!

Tekst: ©2013 - Ignace Woinin - Pretparken.be // Foto's: ©RIk Engelen, ©2002 Benoït De Groote, ©2009 - Jimmy Van Dijck - Pretparken.be, ©2013 - Juan Martinez - Pretparken.be, ©2011 - Ignace Woinin - Pretparken.be, ©2007 - Glenn Van Hoeydonck - Pretparken.be, ©2007 - Walibi Belgium // Bronnen: pretparken.be, rcdb.com, Vekoma Rides Manufacturing BV, Walibi Belgium

 - This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License.