De Funicular brengt bezoekers eigenlijk naar het attractiepark op de top van de Monte Igueldo. Toch kan deze kabeltram niet ontbreken in het attractieaanbod. De funicular is parque de atracciones Monte Igueldo en parque de atracciones Monte Igueldo is de funicular.

De charmante houten voertuigen ademen geschiedenis. Het is de oudste kabeltram van Baskenland en de derde oudste van gans Spanje. Enkel twee exemplaren in Barcelona zijn ouder: het gaat om de Funicular bij Tibidabo (1901) en die bij Vallvidrera (1906). De Funicular bij Monte Igueldo werd op 25 augustus 1912 feestelijk ingehuldigd door de Spaanse koningin María-Cristina, die in die tijd als regentes het land bestuurde. Zij had in San-Sebastian haar buitenverblijf, wat de stad een groot deel van haar rijkdom opleverde. Gelijk met de Funicular werd ook het pretpark geopend.

Het station van de funiculár werd ontworpen door architect Luis Elizalde in een late lokale interpretatie van de Art Nouveau-stijl die bij ons gekend is van het werk van Victor Horta. Het is vooral het lagergelegen station dat in dat opzicht waardevol is: boven werden door de jaren heen verschillende veranderingen doorgevoerd die de oorspronkelijke stijl deden verwateren. De koppeling met nieuwe technieken zoals in dit geval de kabeltram is typisch voor Art nouveau.

De Funiculár overbrugt een hoogteverschil van 151 meter met een maximale helling van 57,9% en wordt vanuit het bovenste station aangestuurd. Zowel het circuit als de kabeltrammen zelf zijn uitgerust met meerdere remsystemen die onafhankelijk van elkaar in werking kunnen treden. Bij de trammen is er een gewone rem gebaseerd op wrijving en een noodrem die geactiveerd wordt met tegengewichten bij het wegvallen van de spanning in de kabel zoals bij kabelbreuk. Halverwege de route splitst de track op zodat de stijgende kabeltram de dalende kan passeren. Opmerkelijk is dat er voor deze wissel geen bewegende onderdelen vereist zijn. De Zwitserse ingenieur Roman Abt ontwierp daarvoor een systeem met asymmetrische opgestelde wielen. Langs de ene zijde haken ze aan beide kanten over de rail, aan de ander kant werd echter gewerkt met een ‘halfopen’ wiel dat de rail slechts aan de binnenzijde volgt. Doordat die laatste wielen iets breder zijn overbruggen ze de uitsparing die gemaakt werd voor de passage van de kabeltram die zijn ‘gesloten wielen’ aan die kant van de rail heeft en kunnen ze zonder problemen overglijden naar de afbuigende binnenrail bij de wissel. Een voertuig zal dus steeds naar dezelfde kant uitwijken.

Ook in de tijd dat de funicular werd geïnstalleerd kwam het betere staalwerk al uit Zwitserland. De kabeltram van Igueldo werd geleverd door de Zwitserse gieterij Von Roll, die gespecialiseerd was in het plaatsen van dergelijke installaties. De firma ging in 1823 van start en kwam in 1991 nog met een innovatie voor skiliften op de proppen. Uiteindelijk kwam het bedrijf in financieel zwaar weer en maakte het transportluik in 1996 deel uit van een verkoop aan Doppelmayr. Uiteindelijk zou die firma zich in 2006 aan en attractie wagen voor het Belgische Walibi Belgium, maar dat, lieve kinderen, is een ander verhaal...